Utrata znaczenia służebności gruntowej dla nieruchomości władnącej
Pytanie:Byłem u notariusza w sprawie przepisania domu. Zapytałem o zniesienie służebności gruntowej. Powołałem się na art. 295 Kodeksu cywilnego. Jeżeli służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie, właściciel nieruchomości obciążonej, może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia. Co oznacza że nieruchomość utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie?. Czy pojęcie to może polegać na wygodzie sąsiadów, że przez naszą działkę mają np. bliżej do sklepu?. Od 2010 roku mają oni dostęp do dogi publicznej gminnej.
Odpowiedź:Co do zasady służebność gruntowa ma na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej (art. 285 par. 2 Kodeksu cywilnego). W razie odpadnięcia tej przesłanki funkcjonalnej, traci rację bytu ustanowiona służebność. Jeżeli więc służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie", właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności. Przez pojęcie wszelkie znaczenie należy rozumieć to, że nieruchomość nie jest już niezbędna do przejścia lub przejazdu osobie (nieruchomości), na rzecz której taka służebność była ustanowiona, ponieważ pojawiły się inne możliwości przejścia lub przejazdu. Służebność gruntowa nie jest ustanawiana dla wygody, tj. tak jak Pan napisał, żeby ktoś miał bliżej i przechodzi on lub przejeżdża na skróty, bo inaczej mu się nie chce. W takim przypadku właściciel nieruchomości obciążonej od razu powinien wystąpić o zniesienie służebności do sądu. Służebności takie mają zastosowanie tam, gdzie bez jej ustanowienia nie dałoby się wogóle funkcjonować i korzystać z nieruchomości. Gdyby Pan miał działkę z jednej strony odgrodzoną rzeką a z drugiej wąwozem i jedyną drogą przejazdu byłaby działka sąsiada, to także starałby się Pan o przyznanie Panu prawa przejazdu przez działkę sąsiada, gdyż inaczej nie dałoby się z Pana nieruchomości korzystać. Służebność ta ustanawiana jest więc w przypadkach koniecznych, a nie dla wygody.
