Pytanie:Moja mama jest osobą 75-letnią, ojciec nie żyje. Mam dwie siostry zamężne i jednego brata - kawalera. Brat jest osobą niepełnosprawną od urodzenia, nie jest w stanie samodzielnie egzystować, jest osobą ubezwłasnowolnioną. Opiekunem prawnym ustalonym przez sąd jest obecnie moja mama. Z uwagi na wiek mamy zastanawiam się jak zabezpieczyć opiekę na bratem w razie śmierci mamy. Kto może zostać jego opiekunem? Jak zmienić opiekuna prawnego? Mama mieszka z bratem w mieszkaniu zakładowym (po ojcu), czy w przypadku śmierci mamy brat będzie mógł dalej tam mieszkać? Obecnie w opiece nad bratem pomaga córka mojej siostry, która jest osobą pełnoletnią i jest od dłuższego czasu zameldowana w mieszkaniu mojej Mamy. Czy ona również będzie mogła dalej tam mieszkać?
Odpowiedź:Przede wszystkim istotne jest tu, z jakim ubezwłasnowolnieniem mamy tu do czynienia. Występuje bowiem ubezwłasnowolnienie częściowe i ubezwłasnowolnienie całkowite. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo sąd opiekuńczy ustanawia kuratora. Kurator ma mniejsze uprawnienia od opiekuna osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie, ma tylko pomagać w prowadzeniu spraw częściowo ubezwłasnowolnionego. Nie napisała Pani z jakim ubezwłasnowolnieniem mamy tu do czynienia. Ale domyślamy się, że jest to ubezwłasnowolnienie całkowite. Generalnie opieka dotychczas sprawowana przez matkę może nadal trwać dopóki Pani matka będzie w stanie ją sprawować. Wówczas może Pani złożyć do sądu opiekuńczego wniosek o ustanowienie opieki i np. ustanowienie Pani opiekunem dla brata. Gdyby miała nastąpić już teraz zmiana w opiece to należałoby pisać do sądu opiekuńczego (Sądu Rejonowego Wydział Rodzinny i Opiekuńczy) wniosek o zmianę opiekuna dla osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej. Wniosek taki jest zwolniony z opłat. Jeśli chodzi o to kto może być opiekunem to zgodnie z art. 149 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego opiekun powinien być ustanowiony spośród krewnych lub innych osób bliskich pozostającego pod opieką albo jego rodziców. Jeśli chodzi o zamieszkiwanie w mieszkaniu zakładowym to kto w nim będzie mógł zamieszkiwać zależy od decyzji właściciela takiego mieszkania zakładowego. Każdy następca prawny zamieszkujący w miejsce poprzedniego powinien mieć zgodę na dalsze zamieszkiwanie od właściciela. Jeśli Państwo nie wykupiliście takiego mieszkania na własność i jesteście wyłącznie najemcami mieszkania to właściciel może rozwiązać najem i żądać opuszczenia lokalu (szczególnie w razie powstania zaległości czynszowych). W razie nieopuszczenia mieszkania może przeprowadzić eksmisję. Samo zameldowanie nie ma już obecnie większego znaczenia. Potwierdza ono jedynie fakt zamieszkiwania danej osoby w lokalu. Nie daje ono żadnych uprawnień do zamieszkiwania.
