Co grozi za zanieczyszczanie środowiska naturalnego?
Pytanie:
Wiem o pewnym procederze zanieczyszczania gleby środkami chemicznymi i wód gruntowych, jakie ma miejsce w jednym z przedsiębiorstw. Co mogę z tym zrobić? Jakie przepisy o tym mówią?
Odpowiedź:
W Polsce z chęci zysku i korzyści jest bardzo wiele takich przypadków i jesteśmy liderem w niszczeniu własnego otoczenia. Same organy ścigania nie są bardzo zainteresowane takimi sprawami. Sprawy takie są bardzo problematyczne, trzeba robić ekspertyzy, opinie, są znaczne koszty, więc są one traktowane jak zło konieczne, zaś skala problemu jest umniejszana, choć często ma to skutek w postaci utraty zdrowia obywateli, a nawet życia w dłuższej perspektywie. Dlaczego tak się dzieje? Dlatego, że nie da się wskazać w tym przypadku konkretnych osób, którym takie środki chemiczne przedostające się do ziemi, faktycznie zaszkodziły. To kuriozalne i przykre, ale taka jest nasza rzeczywistość. Ale też nie można pozostawać tu biernym i nic w takich przypadkach nie robić. Najlepiej oczywiście na bieg takich spraw działają media. W każdym przypadku ważne jest, by był niepodważalny dowód na to, co Pan opisał. Zgłaszać powinno się takie przypadku do Inspektora Ochrony Środowiska, jednakże z reguły tam właśnie jest to najmniej skuteczne. Instytucje powołane do ochrony środowiska są zupełnie nieskuteczne i bierne.
Jeśli miałby Pan dowód np. w postaci nagrania video lub świadków, to wówczas może Pan zgłosić podejrzenie popełnienia przestępstwa do prokuratury. Dodatkowo do Najwyższej Izby Kontroli w Warszawie oraz do mediów. Przepisy, które penalizują czyny opisane przez Pana, są określone w poniżej przytoczonym dziale Kodeksu karnego. Grozi za nie odpowiedzialność karna nawet do 12 lat pozbawienia wolności, choć z reguły są to kary bardzo niskie (1 - 2 lata) i z warunkowym zawieszeniem wykonania, co powoduje, że jedyną dolegliwością jest zawsze tylko dodatkowo nakładana wyrokiem grzywna.
Przestępstwa przeciwko środowisku są określone w kodeksie karnym w następujących artykułach: Art. 181 par. 1. Kto powoduje zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.; Par. 2. Kto, wbrew przepisom obowiązującym na terenie objętym ochroną, niszczy albo uszkadza rośliny lub zwierzęta powodując istotną szkodę, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.; Par. 3. Karze określonej w par. 2 podlega także ten, kto niezależnie od miejsca czynu niszczy albo uszkadza rośliny lub zwierzęta pozostające pod ochroną gatunkową powodując istotną szkodę.; Par. 4. Jeżeli sprawca czynu określonego w par. 1 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.; Par. 5. Jeżeli sprawca czynu określonego w par. 2 lub 3 działa nieumyślnie, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Art. 182. par. 1. Kto zanieczyszcza wodę, powietrze lub ziemię substancją albo promieniowaniem jonizującym w takiej ilości lub w takiej postaci, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu wielu osób lub spowodować zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.; Par. 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. .Art. 183 par. 1. Kto wbrew przepisom składuje, usuwa, przetwarza, dokonuje odzysku, unieszkodliwia albo transportuje odpady lub substancje w takich warunkach lub w taki sposób, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu wielu osób lub spowodować zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Par. 2. Tej samej karze podlega, kto wbrew przepisom przywozi z zagranicy substancje zagrażające środowisku; Par. 3. Karze określonej w par. 1 podlega, kto wbrew obowiązkowi dopuszcza do popełnienia czynu określonego w par. 1, 2 i 4; Par. 4. Karze określonej w par. 1 podlega, kto wbrew przepisom przywozi odpady z zagranicy lub wywozi odpady za granicę; Par. 5. Kto bez wymaganego zgłoszenia lub zezwolenia, albo wbrew jego warunkom przywozi z zagranicy lub wywozi za granicę odpady niebezpieczne, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.; Par. 6. Jeżeli sprawca czynu określonego w par. 1-5 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Art. 184. par. 1. Kto przewozi, gromadzi, składuje, porzuca lub pozostawia bez właściwego zabezpieczenia materiał jądrowy albo inne źródło promieniowania jonizującego, jeżeli może to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.; Par. 2. Tej samej karze podlega, kto wbrew obowiązkowi dopuszcza do popełnienia czynu określonego w par. 1. Par. 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w par. 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Art. 185 par. 1. Jeżeli następstwem czynu określonego w art. 182 par. 1, art. 183 par. 1 lub 3 lub w art. 184 par. 1 lub 2 jest zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.; Par. 2. Jeżeli następstwem czynu określonego w art. 182 par. 1, art. 183 par. 1 lub 3 lub w art. 184 par. 1 lub 2 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Art. 186 par. 1. Kto wbrew obowiązkowi nie utrzymuje w należytym stanie lub nie używa urządzeń zabezpieczających wodę, powietrze lub ziemię przed zanieczyszczeniem lub urządzeń zabezpieczających przed promieniowaniem radioaktywnym lub jonizującym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2; Par. 2. Tej samej karze podlega, kto oddaje lub wbrew obowiązkowi dopuszcza do użytkowania obiekt budowlany lub zespół obiektów nie mających wymaganych prawem urządzeń określonych w par. 1; Par. 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w par. 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Art. 187 par. 1. Kto niszczy, poważnie uszkadza lub istotnie zmniejsza wartość przyrodniczą prawnie chronionego terenu lub obiektu, powodując istotną szkodę, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2; Par. 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Art. 188. Kto, na terenie objętym ochroną ze względów przyrodniczych lub krajobrazowych albo w otulinie takiego terenu, wbrew przepisom, wznosi nowy lub powiększa istniejący obiekt budowlany albo prowadzi działalność gospodarczą zagrażającą środowisku, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Wróć
